Zaliczka – najczęstsze pytania i odpowiedzi
Zaliczka, często mylona z zadatkiem, to pojęcie wynikające z praktyki obrotu gospodarczego, choć nie jest bezpośrednio uregulowana w przepisach prawa. W odróżnieniu od zadatku, zaliczkę można znaleźć tylko w nielicznych miejscach Kodeksu cywilnego. Przykładem jest art. 743, który w kontekście umowy zlecenia wskazuje, że zaliczka powinna być udzielona przyjmującemu zlecenie, jeśli realizacja zlecenia wymaga wydatków.
Dlaczego pobiera się zaliczkę?
Zaliczka stanowi częściową zapłatę, będącą zabezpieczeniem dla strony przyjmującej zlecenie. Jest sygnałem, że można rozpocząć realizację umowy, a także realnym wsparciem finansowym, które może być niezbędne do pokrycia kosztów wstępnych, takich jak zakup materiałów. Daje to większą pewność, że druga strona podchodzi do umowy poważnie.
Czy zaliczka podlega zwrotowi, jeśli umowa nie zostanie wykonana?
Tak, zaliczka co do zasady podlega zwrotowi, jeśli umowa nie dojdzie do skutku. Zaliczka to część wynagrodzenia, które jest należne tylko w przypadku realizacji umowy. Jeśli umowa nie zostanie zrealizowana, zaliczka staje się świadczeniem nienależnym i powinna zostać zwrócona. W umowach między przedsiębiorcami można jednak zastrzec, że zaliczka nie będzie zwracana w określonych sytuacjach. W relacji konsument-przedsiębiorca takie zastrzeżenie może zostać uznane za klauzulę niedozwoloną.
Jaki jest termin na zwrot zaliczki?
Ponieważ przepisy nie regulują dokładnie instytucji zaliczki, brak jest ustawowego terminu na jej zwrot. Jeśli termin nie został ustalony w umowie, zaliczkę należy zwrócić niezwłocznie, czyli w możliwie najkrótszym czasie, jaki wynika z okoliczności.
Jaki jest termin na zwrot zaliczki?
Ponieważ przepisy nie regulują dokładnie instytucji zaliczki, brak jest ustawowego terminu na jej zwrot. Jeśli termin nie został ustalony w umowie, zaliczkę należy zwrócić niezwłocznie, czyli w możliwie najkrótszym czasie, jaki wynika z okoliczności.
Czym różni się od zadatku?
Kluczową różnicą jest fakt, iż w przypadku pobrania zadatku, w sytuacji niewykonania umowy przez jedną ze stron, strona, która zadatek otrzymała, nie ma obowiązku go zwracać. Najpierw jednak musi odstąpić od umowy. Natomiast jeśli umowa nie została wykonana przez stronę, która zadatek pobrała, strona, która go dała może żądać zwrotu zadatku w podwójnej wysokości. Z tym że również najpierw musi odstąpić od umowy. Jest to więc podstawowa różnica, jednak więcej o zadatku będę pisać w przyszłych wpisach blogowych.
Czy ustalenia dotyczące zaliczki muszą być pisemne?
Nie, warunki zapłaty zaliczki mogą być ustalone ustnie, mailowo lub w inny sposób. Dla celów dowodowych warto jednak, aby warunki były zapisane np. w formie mailowej. Ważne, aby jasno określić, że przekazana kwota to zaliczka, aby nie została uznana za zadatek.
Ile może wynosić zaliczka?
W odróżnieniu od zadatku, gdzie z określeniem jego wysokości należy być ostrożnym, tutaj nie ma ograniczeń. Oczywiście warto, aby była to jednak kwota, która stanowi część ceny, a nie prawie jej całość. Przyjmuje się w praktyce, że jest to taka część kwoty, która pokryje koszty przygotowania do realizacji usługi lub dostawy towaru, ale jednocześnie nie będzie zbyt wysokim obciążeniem dla klienta.
Co jest lepsze: zaliczka czy zadatek?
Jeśli jesteś stroną przyjmującą, zadatek może być korzystniejszy, ponieważ możesz go zatrzymać w przypadku niewykonania umowy przez drugą stronę. Jednakże, jeżeli to z Twojej strony pójdzie coś nie tak i nie wykonasz umowy, będziesz zobowiązany zwrócić zadatek w podwójnej wysokości, co może obrócić się przeciwko Tobie.
